Թթուներ, հիմքեր, աղեր

1)Առաջին սյունակում տրված ռեակցիաների հավասարումների ձախ մասին համապատասխան երկրորդ սյունակից ընտրե՛ք աջ մասը.

1. ե)
2. դ)
3. գ)
4. ա)
5. բ)

2)Լրացրու՛ բաց թողնված բառը թթուների, հիմքերի և աղերի էլեկտրոլիտային դիսոցման վերաբերյալ` հետևյալ նախադասությունում.

Աղերը դիսոցվում են անմիջապես և լրիվ:

Պատասխան՝ դիսոցվում

3)Ըստ քիմիական հատկությունների, ո՞ր տիպի օքսիդներին է պատկանում BeO:

• հիմնային
• թթվային
• երկդիմի

4)Տրված է նյութ՝  նատրիումի օքսիդ:

Կազմի՛ր քիմիական բանաձևը 

Na₂O

Հաշվի՛ր տրված նյութի մոլային զանգվածը  

Na=23 գ/մոլ
O=16 գ/մոլ

2 * 23 + 1 * 16

46+16=62 գ/մոլ.

Բանաձև՝ Na₂O

Մոլային զանգված՝  62 գ/մոլ

5)Որքա՞ն է թթվածնի զանգվածային բաժինը (%) ծծմբային թթվի մոլեկուլում:

(պատասխանը ներկայացրու տասնորդական թվի ճշտությամբ)

H²SO⁴

S=32,07 գ/մոլ
H=1,01 գ/մոլ
O=16.00 գ/մոլ

Ջրածնի 2 ատոմ (H) 2 * 1.01 գ/մոլ = 2.02 գ/մոլ
1 ծծմբի ատոմ (S) 32,07 գ/մոլ
4 թթվածնի ատոմ (O) 4 * 16.00 գ/մոլ = 64.00 գ/մոլ

32.07 + 2.02 + 64.00 = 98.09 գ/մոլ:

64.00/98.09*100=65.24

Պատասխան՝  65.2%

6)Որքա՞ն է թթվածնի զանգվածային բաժինը (%) ծծմբային թթվի մոլեկուլում:

(պատասխանը ներկայացրու տասնորդական թվի ճշտությամբ)

Պատասխան՝ 65.2%

Ջրածին

1.

Ջրածնի ատոմն ունի ամենապարզ կառուցվածքը` մեկ դրական լիցքով միջուկի  շուրջը սփռված է մեկ էլեկտրոն: Միացություններ առաջացնելիս  ջրածինը հիմնականում ցուցաբերում է մետաղական հատկություն, այսինքն՝ տալիս է  մեկ էլեկտրոն և ձեռք է բերում +1 լիցք:

H0−1e→H+

Ջրածինը բնության մեջ ազատ վիճակում հանդիպում է չնչին քանակով՝ գլխավորապես մթնոլորտի  վերին շերտերում:  Երբեմն, այն երկրի ընդերքից դուրս է գալիս այլ գազերի հետ հրաբխային ժայթքումների, ինչպես նաև նավթի արդյունահանման ժամանակ:

2.Տարրի մասին

Մոլորակի ամենտարածվատ տարրը դա Ջրածինն է։ քիմական տարը H, ատոմային համարը 1, ատոմային զանգվածը 1, էլեկտրոնային բանաձևը 1s¹։ Դե իսկ տարրի անվանումն է Ջրածինը։ Միջուկի լիցքը +1, պրոտոնների թիվը միջուկում 1, էլեկտրոնների թիվը ատոմում 1, էլեկտրոնային շերտերի թիվը 1։

3.Կանոն

Ջրածինը՝ որպես քիմիական տարր ոչ մետաղ ։ Ֆրանսիացի քիմիկոս Անտուան 1787թ․ նրան տվել է (Heydrogen) Ջրածին։

Ջրածինը ամենափոքր ու ամենաթեթև քիմիական տարրն է, հարաբերական ատոմային զանգվածը ,Ar(H)= 1.8 (այն մոտավորապես հավասար է 1-ի) իսկ շառավիղը՝ 0,53 մ։

Ջրածինը սովորական պայմաններում անգույն, անհամ, անհոտ գազ է։-252,8°С-ում 1 մթնոլորտային ճնշման տակ ջրածինը դառնում է շարժուն հեղուկ, որը ևս անգույն է։

ՀԱՐՑԵՐ, ՎԱՐԺՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ԵՎ ԽՆԴԻՐՆԵՐ

1.Ինչպե՞ս են փոխվում նյութերի խտությունները գազ հեղուկ → պինդ վիճակների անցնելիս.

ա) ցանկացած նյութի դեպքում այն մեծանում է։

բ) ջուր նյութի դեպքում, գազից հեղուկ խտությունը մեծանում է, հեղուկից պինդ խտությունը փոքրանում է։

2.Սառույցը հեղուկ ջրի փոխարկվելիս ինչպե՞ս է փոխվում ծավալը.

ա) մնում է անփոփոխ

բ) փոքրանում է աննշան չափով

գ) մեծանում է

դ) փոքրանում է զգալի չափով

3.Ինչո՞ւ է ջրով լիքը ապակյա փակ շիշը ջարդվում սառցախցիկում պահելիս:

Քանի որ սառույցի խտությունը ավելի փոքր է, քան հեղուկ ջրինը այսպիսով՝ սառույցի վերածվելիս ծավալը մեծանում է և շիշը ջարդվում է։

4.Ինչո՞ւ ամռանը ջրի ջերմաստիճանն էական փոփոխության չի թարկվում:
Որովետև ջուրը վատ ջերմահաղորդիչ է։

5.Որքա՞ն են՝ ա) 18 գ բ) 36 գ) 54 գ զանգվածներով ջրի

ա) նյութաքանակները

M(H2O)=18գ/մոլ

n?

n=1մոլ

բ)m=36գ

M=18գ/մոլ

n=36/18=2մոլ

գ)m=54գ

M=18գ/մոլ

n=54/18=3մոլ

բ) ծավալները 4°C-ում

ա)m=18գ

S=1գ/սմ³

v?

v=S/m=18գ/1գ/սմ³=18սմ³

բ)m=36գ

S=1գ/սմ³

v?

v=S/m=1գ/սմ³/36գ=36սմ³

6.Որքա՞ն է մոլեկուլների թիվը 2 լ ջրում p= 1գ/մլ։

v=2000մլ

S=1գ/մլ

m?

m=S×v=2000գ

m=2000գ

M=18գ/մոլ

NԱ=6,02×10²³

N?

m/M=N/Na

N=m×NԱ/M=2000×6,02×10²³/18=668,9×10²³=669×10²⁵մոլեկուլ։

7.Ի՞նչ ծավալով (լ,ն.պ.) ջրածին կանջատվի 90 գ ջրի և 80 գ կալցիումի փոխազդեցությունից:

2H2O+Ca=Ca(OH)2+H2

n(H2O)=m/M=90գ/18=5մոլ-ավելցուկով

n(Ca)=80գ/40=2մոլ

2մոլ/1մոլ

xլ/22,4լ

x=2×22,4=44,8լ(H2)

8.Մագնեզիումի և սիլիցիումի խառնուրդն առանց օդի մուտքի շիկաց– նելիս ստացվում է աղանման նյութ, որը ջրով քայքայվում է՝ առաջացնելով սիլան’ SiH4, գազը: Ի՞նչ քանակով (մոլ) մագնեզիում կպահանջվի 33,6 լ (ն.պ.) սիլան ստանալու համար:

3մոլ(Mg)

Ձվի բաղադրությունը

Ձվի սպիտակուցը միջինում պարունակում է՝ 85,7% ջուր, 12,7% սպիտակուց, 0,3% ճարպ, 0,7% ածխաջուր, 0,6% հանքային աղեր, գլյուկոզ, ֆերմենտներ, վիտամիններ։ Սպիտակուցի տեսակարար կշիռը 1,045 գրամ է, այն մակարդվում է 60-65 °C ջերմաստիճանի պայմաններում, և սառչում է 0,45 °C ջերմաստիճանում։ Սպիտակուցը բաղկացած է հիմնականում լիարժեք սպիտակուցներից, որոնք հում վիճակում դժվարամարս են մարդու մարսողական համակարգի համար։

Ձվի դեղնուցը բավականին տարբեր վիտամիններ է պարունակում՝ (B1, B2, E, D, PP), որոնցից կարևորն է B12-ը։

Այս վիտամինը օրգանիզմին բերում է կենսունակություն և էներգիա, որի արդյունքում մարդը դառնում է առավել ակտիվ ու կենսունակ։ Ձվի մեջ առկա է կարոտին, վիտամին A, որը նկատելի է հիմնված դեղին դեղնուցի գույնից։

A վիտամինը օգտակար ազդեցություն է թողնում տեսողության վրա, կարող է կանխել ծերացման գործընթացը, ինչպես նաև քաղցկեղի բջջների զարգացումը։

Ձվի դեղնուցը պարունակում է ֆոսֆոր, որն էլ իր հերթին պահպանում է ատամները, մասնակցում է օրգանիզմում տեղի ունեցող բոլոր ֆիզիոլոգիական գործընթացներին։

Թթվածին

1. Պատասխանե՛ք հետևյալ հարցերին.

ա) ո՞րն է թթվածին տարրի քիմիական նշանը,
Թթվածին տարրի քիմիական նշանն է O:

բ) որքա՞ն են թթվածնի հարաբերական ատոմային և մոլային զանգվածները,
Հարաբերական ատոմային զանգվածը ՝ 16
Մոլային զանգված՝ 16գ/մոլ

գ) ո՞րն է թթվածին տարրի կարգաթիվը,
Թթվածին տարրի կարգաթիվն է 8։

դ) քանի՞ էլեկտրոն է առկա թթվածնի ատոմի արտաքին էներգիական մակարդակում,
6 էլեկտրոն։

6․ Հիմնականում ի՞նչ գործընթացներով է պայմանավորված թթվածնի ծախսը բնության մեջ, և ո՞ր երևույթով է այն վերականգնվում։

Օդի թթվածինը հիմնականում ծախսվում է նյութերի այրման, օքսիդացման, օրգանական նյութերի նեխման և կենդանի օրգանիզմի շնչառության:

7․Գազային խառնուրդը պարունակում է 2,5 մոլ թթվածին և 3 մոլ օզոն: Որքա՞ն է այդ խառնուրդի զանգվածը (գ):

Ավոգադրոյի օրենքը

1. Ո՞ր նյութերին է վերաբերում Ավոգադրոյի օրենքը և ինչո՞ւ:
   Ավոգդարոյի օրենքը վերաբերվում է գազային նյութերին։
   
2. Ի՞նչ գազային նյութեր գիտեք, թվարկեք 5 նյութ, որոնք սովորական պայմաններում գտնվում են գազային վիճակում:
   Թթվածին (O₂), ջրածին (H₂), ազոտ (N₂), և այլն։
   
3. Ինչո՞ւ ճնշման չափավոր փոփոխությունը հեղուկ և պինդ նյութերի ծավալների վրա գրեթե չի ազդում, մինչդեռ գազային նյութի ծավալը փոփոխվում է՝ ճնշման փոփոխությանը համապատասխան:
   Քանի որ, գազային նյութերը խտությունը շատ անգամ ավելի փոքր է, քանի հեղուկ և պինդ նյութերինը։
   
4. Ինչպե՞ս կփոխվի շարժվող մխոցի տակ գտնվող գազի ծավալը ջերմաստիճանն իջեցնելիս:

Քիմիա տեստ

1. Հետևյալից ո՞րն է քիմիական նշանների և ինդեքսների միջոցով նյութի բաղա- դրությանարտահայտման գրառումը,

1) քիմիական հավասարում

3) քիմիական ռեակցիա

4) քիմիական տարր

2) քիմիական բանաձև *****

2)Ո՞ր մասնիկներն են ատոմի միջուկում, որը(որոնք)՝ էլեկտրոնային

1) պրոտոն, էլեկտրոն և նեյտրոն

2)պրոտոն և էլեկտրոն, նեյտրոն

3) նեյտրոն և պրոտոն, էլեկտրոն  *****

4) նեյտրոն և էլեկտրոն, պրոտոն

1. Ինչպես են փոփոխվում տարրերի մետաղական և ոչ մետաղական հատկու —

թյունները պարբերություններում ձախից աջ.

1) մետաղականն ուժեղանում է, ոչ մետաղականը՝ թուլանում

2) մետաղականը թուլանում է, ոչ մետաղականը՝ ուժեղանում *****

3) մետաղականը մնում է անփոփոխ, ոչ մետաղականը՝ թուլանում

4) մետաղականը թուլանում է, ոչ մետաղականը՝ մնում անփոփոխ

1. Ի՞նչ քիմիական կապ է առաջանում միևնույն ոչ մետաղի ատոմների միջև էլեկտրոնայինզույգի առաջացման հաշվին.

1) իոնային

2) կովալենտային բևեռային

3) կովալենտային ոչ բևեռային

4) իոնային և կովալենտային ոչ բևեռային****

1. Հետևյալ տարրերից որի՞ մոլեկուլն է միատոմանի սովորական պայմաններում.

1) ազոտ

2) նեոն ****

3) քլոր

4) ջրածին

1. Ջրածնի ո՞ր հատկությունը ֆիզիկական չէ.

1) օդից թեթև է

2) ջրում համարյա անլուծելի է

3) անհոտ է և անգույն

4) այրվում կամ պայթում է օդում***

Թեստ 2

1. Հետևյալներից ո՞րն ունի քիմիական բանաձև

1) օդ

2) շաքարաջուր

3) կաթ

4) կերակրի աղ*****

1. Ջրի և բենզինի խառնուրդի բաղադրիչների որ հատկության տարբերությունից օգտվելովկարելի է այդ խառնուրդը բաժանել բաղադրիչների.

1) գույնի

2) միմյանց մեջ չլուծվելու****

3) մագնիսական հատկությունների

4) մոլեկուլների չափերի

1. Ծծմբի և երկաթի փոշիները լավ խառնել են, ապա ստացված խառնուրդը տաքացրել: Ի՞նչ երևույթ(ներ) է(են) տեղի ունեցել.

1) միայն ֆիզիկական

3) նախ ֆիզիկական, ապա քիմիական ***

2) միայն քիմիական

4) նախ քիմիական, ապա ֆիզիկական

4)Հետևյալներից ո՞րն է հիմնային օքսիդի բանաձև.

1) Li2Օ

2) C02****

3) S03

4) Si02

5)Ո՞ր բյուրեղավանդակն է համապատասխանում կերակրի աղին.